อาหารและเครื่องดื่มต่างๆจะมีอายุที่ต่างกัน หลายอย่างมีอายุยืนยาว หลายอย่างมีอายุสั้น ถ้าเราดูที่บรรจุภัณฑ์เรามักจะเห็นคำว่า Expiry Date (EXP) เพื่อกำหนดช่วงเวลาที่อาหารหรือเครื่องดื่มชนิดนั้นยังสามารถรับประทานได้ แต่ทำไมพอเรามาดูบนขวดหรือกระป๋องเบียร์หรืออาหารหรือเครื่องดื่มบางชนิดมีคำว่า BBF (Best Before) มาแทน แน่นอน BBF “ไม่ได้หมายถึงเบียร์ (หรืออาหารเครื่องดื่ม)นั้นหมดอายุหรือเสีย” แต่ความหมายจริงๆคือเป็นวันที่เบียร์(หรืออาหารเครื่องดื่ม)นั้น “เปลี่ยนหรือเสียสภาพไปจากที่ผู้ผลิตต้องการ” นั่นคือเบียร์ตัวนี้สูญเสีย stability ไป ซึ่ง stability นี่แหละเป็นเหตุผลว่าทำไม Amerian Craft Beer ถึงใช้คำว่า “Drink Fresh” เป็นคำหลักในการสื่อสาร
ปกติ Shelf Life (อายุของสินค้าที่สามารถวางขายได้) ในสินค้าอื่นจะเป็นไปตามข้อกำหนดทางกฏหมาย Shelf Life ของเบียร์ก็เช่นเดียวกัน เนื่องจากเบียร์เป็นเครื่องดื่มที่ผ่านกระบวนการผลิตแล้วสะอาดกว่าน้ำดื่มในหลายพื้นที่ เพราะผ่านการต้มฆ่าเชื้อโรค มีแอลกอฮอล์ เบียร์สำเร็จมีค่า pH ที่ต่ำ (ใน lager อยู่ที่ 4.5+- และใน ale อยู่ที่ 3.5+-) ที่อยู่ใน range ที่ bacteria ไม่สามารถอยู่ได้ และเบียร์หลายชนิดยังใช้ฮอปที่มีคุณสมบัติ antimicrobial ดังนั้นเบียร์เป็นเครื่องดื่มที่มีอายุยาวมากๆ แต่สิ่งต่างๆในโลกนั้นก็จะมีช่วงที่ดีที่สุดของมัน ดังนั้นคำว่า Best Before จึงเกิดขึ้น เพื่อเป็นการแจ้งนักดื่มว่า “ดื่มเบียร์ช่วงไหน ‘ดี’ ที่สุด”
Shelf Life ของเบียร์ระบุไว้บนฉลาก ในรูป “Best Before” ซึ่งคือวันที่คุณจะได้ดื่มเบียร์ที่สภาพดีที่สุดที่ผู้ผลิตแนะนำ ซึ่งแต่ละสไตล์ผู้ผลิตจะประเมินว่าเบียร์จะอยู่ในสภาพที่ดีที่สุดกี่วัน ซึ่งจะเห็นได้ตั้งแต่ Best Before มีอายุ 3 เดือนหรืออาจจะนานถึงหลายปี
เบียร์ส่วนใหญ่เริ่มเสื่อมสภาพตั้งแต่บรรจุขวด แม้ว่าเบียร์บางชนิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งสไตล์ที่รสชาติและแอลกอฮอล์เข้มข้นบางสไตล์ เบียร์จะสามารถพัฒนาขึ้นได้เมื่อเวลาผ่านไป แต่เบียร์หลายสไตล์มีผลต่อการเก็บรักษา เพราะ stability ในเบียร์นั้นจะลดลงเมื่อเจอ ความร้อนและแสง และการเปลี่ยนแปลงหลักๆจะเกิดที่ตัวเนื้อเบียร์ด้านหน้าตาและรสชาติ
ยิ่งถ้าเป็น craft beer ที่ไม่ได้ผ่านการเพิ่ม stability แบบโรงเบียร์เจ้าใหญ่ โดยการผ่านการ filtration, pasteurized หรือวิธีอื่นๆ (เคยเขียนถึงไปแล้วเดี๋ยวแปะลิงค์ให้ในคอมเม้นท์ครับ) อายุของ BBF อาจจะมีระยะแค่ไม่กี่เดือน เพราะโรงคราฟท์เบียร์หลายโรงเน้นที่คุณภาพความสดใหม่ สิ่งต่างๆที่ทำให้เบียร์อร่อยเต็มรสชาติมันจะมี compound ต่างๆที่ทำให้เสียรสชาติเร็วขึ้น เห็นได้จาก mainstream lager ที่อาจจะไม่ค่อยมีรสชาติมากนักแต่สามารถเก็บไว้ได้นาน เพราะเขาผ่านกระบวนการ filtration ที่กรอง compound ต่างๆออกไปและผ่านการ pasteurized เทียบกับ IPA ใส่ฮอปหนักๆที่ไม่ได้ผ่านกระบวนการเหล่านั้นแล้วจึงทำให้สามารถเก็บไว้แบบไม่เสียรสชาติได้ไม่กี่เดือน
ถ้าเรามีความลุ่มหลงใน craft beer ที่เป็นเหมือนงานศิลปะ เราควรจะเสพงานในรูปแบบที่ผู้ผลิตตั้งใจทำออกมาเพื่อให้ได้คุณภาพ, อรรถรสและประสบการณ์ในการดื่มที่เต็มที่ ดังนั้นการดื่มเบียร์ที่ดูแลมาอย่างดีและดื่มในช่วงเวลา Best Before จะดีที่สุด แต่เบียร์ที่เลย BBF ไปแล้วก็ไม่ใช่เบียร์ที่เสีย แต่เป็นเบียร์ที่รสชาติเปลี่ยนไปไม่ได้อยู่ในมาตรฐานจากทางผู้ผลิต แม้เราจะเห็นว่ามีเบียร์ที่เลย BBF ไปแล้วออกมาลดราคา ซึ่งอันนี้เป็นเรื่องของความพึงพอใจของแต่ละบุคคลที่ยอมรับสภาพของสินค้าได้แค่ไหนครับ
Drink Responsibly.
SPACECRAFT